Achter een dijkje van It Eilân in Heeg was in de twintiger jaren van de vorige eeuw een opslagplaats voor bagger. In 1935 wordt op deze unieke locatie een heuse villa gebouwd.
Nog geen jaar daarna liggen er al vier tjotters, gebouwd door Wildschut uit Gaastmeer. De woning wordt beschikbaar gesteld voor vakantiekampen onder leiding van dominee Schothorst. Tot het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog kon de jeugd van welgestelde gezinnen er terecht. In de oorlog krijgt de plek de naam ‘de Blije Wending‘ en wordt gebruikt voor de Hitlerjugend.
In de naoorlogse periode komt het echtpaar Piersma op het toneel. Zij veranderen de naam in ‘It Beaken‘ (Het Baken) en onder hun bezielende leiding wordt er vanuit uiterst primitieve omstandigheden een bloeiende zeilschool / jeugdherberg uit de grond gestampt.
Met de zeilschool groeit ook de vloot. Om alle varende gasten te kunnen plaatsen komen er drie bestaande tjotters bij. Later bestelt Heit zelfs vier nieuwe bij Berend de Jong in Heeg.
Als Heit en Mem Piersma in 1977 afscheid nemen van hun levenswerk, dragen ze hun 3 eigen scheepjes over aan de NJHC. In de loop van meer dan 20 jaar heeft het echtpaar een grote schare ronde- en platbodemzeilers niet alleen het zeilen, maar ook de liefde voor tjotters bijgebracht. Schepen kwamen en gingen, de belangstelling voor het zeilen in tjotters groeide. Zeilinstructeurs hebben altijd flink de handen uit de mouwen gestoken.
Na het vertrek van het echtpaar Piersma van de herberg komt de zorg voor de vloot in handen van het John Sanders en (iets later) Rob van Roessel. John leidde de jeugdherberg en Rob de zeilschool. Bij hun vertrek, jaren later, wordt de zorg voor het zeilschoolgedeelte en de vloot overgedragen aan de jeugdherberg.
Eind tachtiger jaren zijn 4 tjotters er evenwel zo slecht aan toe dat ze vervangen moeten worden. Drie Friese houtwerven krijgen de opdracht een tjotter te bouwen. De stalen Brûser krijgt een nieuwe geklonken romp met de exact dezelfde maten als de oude. Vanzelfsprekend worden het boeisel, het achterhuisje en de mastbank overgezet. Op 9 mei 1987 neemt It Beaken vier tjotters feestelijk in gebruik: de Brûser, het Wearlamke, de Hoannemosk en de Wink. Op dezelfde dag werd ook De Vereniging Vrienden van de Tjottervloot opgericht met als doel naast de vriendschapsbanden ook de tjotters te behouden.
Zo’n klassieke vloot heeft veel onderhoud nodig en de leden van de vereniging hebben veel werk verzet. Aanvankelijk leek het of hiermee het lek boven was, maar na enige tijd werd de noodklok opnieuw geluid. Het onderhoud van de schepen kwam weer in het gedrang en het werd duidelijk dat dit niet lang zo mocht voortduren. De NJHC gaf in 1994 bovendien duidelijk te kennen dat men voor de tjotters binnen de toenmalige organisatie weinig toekomst meer zag. De Stichting Friese Tjottervloot werd in 1996 opgericht met als doel de vloot in Heeg als een varend monument in stand te houden.
Onder voorzitterschap van Rienk Wegener Sleeswijk werden contacten met sponsoren gelegd. En bijdragen van het Piersma Fonds en van andere geldverstrekkers hebben de uitvoering van een goed onderhoudsplan mogelijk gemaakt.
Eind 2008 geeft de NJHC (inmiddels StayOkay) aan dat ze eigenlijk geen emplooi zien voor de vloot. Het bestuur onder voorzitterschap van oud-instructeur Eric Hottentot vindt een treffend onderdak bij de Klassieke Schepenhaven in Terherne, van waaruit ze ook een tijd verhuurd zijn. Zeilers met ervaring en belangstelling kunnen zich als (varend) donateur aansluiten bij de Stichting of gewoon een bootje huren.
Het bestuur van de Stichting Friese Tjottervloot is erg druk bezig om een nieuwe accommodatie voor de tjotters te krijgen. In de nadagen van de gemeente Wymbritseradiel is er al geld toegezegd voor de bouw van een schiphuis. Inmiddels is Wymbritseradiel opgegaan in de grote gemeente Súdwest-Fryslân en hebben we de bevestiging dat gedane toezeggingen in het verleden door de nieuwe gemeente worden overgenomen. Onder de naam It Marlân Heeg hebben we onze krachten gebundeld met de Watersportvereniging Heeg (WSH), Stichting Watersport Heeg en Plaatselijk Belang Heeg. Gevieren hebben we een bidboek opgesteld met daarin de wensen. De Stichting Friese Tjottervloot wil met de drie andere partijen een schiphuis voor de tjotters realiseren, een mooie lesruimte, een goede ruimte van waaruit tjotters kunnen worden verhuurd, en een goede aanlegplek voor tjotters en boten van de WSH in de haven. Door samen te werken, maken we de kans op de realisatie van onze plannen groter.
De vloot verkeert momenteel weer in fonkelende staat. Het verhaal van deze vloot is daarmee dan ook nog lang niet uit.
De tjotters liggen weer te water zodat ze dicht kunnen trekken. 1 april gaan we ze weer vaarklaar maken. De Brûzer heeft zich gisteren (na onderhoud) weer op het meer laten zien.
